Statement erotisch centrum op NDSM

Het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam heeft een adviesaanvraag ingediend bij stadsdeel Noord voor een nieuw Erotisch Centrum. Het college heeft 3 locaties op het oog voor een nieuw Erotisch Centrum: De Groene Zoom en Europaboulevard bij de RAI in Zuid en Docklandsplot op de NDSM-werf Oost in Noord. Een collectief van partijen heeft de krachten gebundeld en vorige week donderdag een statement afgegeven tegen de plannen voor een erotisch centrum op NDSM. Dit statement kunt u hieronder lezen.

De oude scheepswerf NDSM heeft zich de afgelopen 15 jaren ontwikkeld van een ooit desolaat industrieel gebied tot toonaangevende, innovatieve en bruisende wijk aan het IJ waar gezinnen met jonge kinderen, starters, young professionals, studenten en doorstromers wonen en leven en zich thuis voelen. Een hoogwaardige omgeving waar nieuwe bewoners uit Amsterdam en omgeving, gerenommeerde ondernemingen, maar ook startups, scholen en retailers een plek hebben gevonden en gaan vinden. De ontwikkeling van NDSM gaat snel, met een toenemend aantal wijkvoorzieningen, lagere- en middelbare scholen, kinderopvang, sportclubs en restaurants.

De NDSM-werf is een unieke culturele hotspot en een vrijplaats voor kunstenaars in Amsterdam. Een plek waar festivals worden georganiseerd en waar ruimte is voor expressie, theater en beeldende kunst. Een plek waar bewoners van de NDSM-werf en Noord en mensen uit de stad en ver daarbuiten graag (terug)komen.

NDSM zorgt daarmee voor een bruisende en veelzijdige mix van jong en oud, student en werknemer, ondernemers en (culturele) organisaties die allemaal uniek zijn, maar zich wel verenigd zien door belangrijke gemeenschappelijke delers: de behoefte aan ruimte en veiligheid, een voorkeur voor saamhorigheid en positiviteit en een liefde voor kunst en cultuur.

De komst van een erotisch centrum op NDSM – dat wordt verkend als één van de drie mogelijke locaties waar dat zou moeten verrijzen – past in geen enkel opzicht bij de huidige en toekomstige inrichting en invulling van dit gebied, dat nadrukkelijk is bestemd om een nieuwe, veilige en groene woon-, leer-/studie- en werkomgeving te zijn, met een belangrijke rol voor kunst en cultuur. Daarnaast zorgt de NDSM-werf voor een oplossing voor het grote woningtekort in Amsterdam. Een erotisch centrum past geheel niet bij haar bevolking van (veelal jonge) gezinnen, studenten en young professionals, niet bij de sfeer en uitstraling en ook niet bij het (gewenste) type bedrijvigheid.

Ons bezwaar tegen de komst van een erotisch centrum op NDSM heeft betrekking op een aantal nauw met elkaar verbonden onderdelen, die hieronder zijn toegelicht: leefbaarheid, de functie van het gebied als culturele hotspot, sociaal-maatschappelijke impact, bereikbaarheid en parkeergelegenheid en de negatieve impact van de opstelling van het stadsbestuur.

1          Impact op leefbaarheid

Op de NDSM-werf wonen Amsterdammers die heel bewust hebben gekozen voor deze plek vanwege de historie, de ligging in de stad, het culturele aanbod voor jong en oud en de bruisende en prettige sfeer. Ook zien bewoners het als een prettige woonplek voor hun nu nog jonge kinderen, die hier naar de opvang of school gaan, sporten en buitenspelen. Niet zelden is bewust gekozen voor deze plek om de drukke binnenstad te verlaten. In de huidige plannen is – naast de bestaande onderwijsinstellingen – voorzien in twee nieuwe basisscholen, groenvoorzieningen, sportfaciliteiten en een groot cultureel aanbod voor kinderen. Deze combinatie maakt het gebied bijzonder geschikt voor (jonge) gezinnen. De komst van een omvangrijk erotisch centrum op een prominente plek zorgt er zonder enige twijfel voor dat een aanzienlijk deel van deze doelgroep zich hier niet langer thuis voelt en ongewenst moet uitwijken naar een plaats buiten de stad. Dat is slecht nieuws in het licht van de broodnodige verjonging van Amsterdam en het idee dat bewoners vanwege een ongewenste functie die niet bij hun nieuwe leefomgeving hoort, deze keuze moeten maken.

Daar komt bij dat met de jaarlijkse groei van het aantal bewoners op de NDSM-werf en de overige (nieuwe) wijken in Noord steeds meer scholen en opleidingen voor jongeren en jongvolwassenen hun deuren openen. Juist bij deze (kwetsbare) groepen is er een grote behoefte aan een veilige en rustige omgeving.

Uit een gemeentelijk rapport blijkt dat de komst van het erotisch centrum waarschijnlijk een negatieve invloed gaat hebben op kwetsbare jeugd, bijvoorbeeld omdat die in aanraking kan gaan komen met criminaliteit. Als coffeeshops in de nabijheid van scholen verboden zijn is het niet uit te leggen dat een centrum dat zonder twijfel drugsgerelateerde activiteiten gaat aantrekken wel is toegestaan. Het is onacceptabel dat de gemeente een dergelijke realiteit negeert.

2          Impact op de culturele sector

De culturele sector op de NDSM-werf heeft inmiddels fel geageerd tegen de mogelijke komst van een erotisch centrum. Het voornemen voelt als een klap in het gezicht van de kunstenaars en kunst- en cultuurondernemers, maar ook van partijen als het internationaal bekende Museum STRAAT, dat zich met hart en ziel hebben ingezet hebben om deze geweldige plek nu en in de toekomst te laten floreren als binnenstedelijk evenemententerrein en hotspot voor kunst, als maakplaats én als aansprekende publieke ruimte voor de hele stad. Het behouden en versterken van NDSM als culturele vrijplaats komt zonder enige twijfel in het gedrang met de komst van een centrum dat niet alleen een grote negatieve impact heeft op de uitstraling van het gebied, maar bovendien zorgt voor het aantrekken van niet gewenste bedrijvigheid vanuit de seksindustrie en het verhogen in plaats van het verlagen van overlast. Dit betekent – zoals eigen onderzoek van de gemeente laat zien – onvermijdelijk een afname van het aantal bezoekers en belangstellenden, als bekend een cruciale factor voor het bestaan en floreren van (financieel kwetsbare) kunstenaars en culturele instellingen.

3          Sociaal-maatschappelijke impact

De huidige overlast op De Amsterdamse Wallen, de belangrijkste aanleiding achter de plannen voor een erotisch centrum in Noord of elders, wordt als bekend veroorzaakt door een deel van het publiek dat daarop afkomt. Een groot deel komt niet voor een daadwerkelijk bezoek aan een sekswerker, maar vooral om te kijken, drinken en feesten. Volgens recente cijfers van het GVB wordt de NDSM-pontaanlanding jaarlijks gebruikt door 2,6 miljoen mensen. Een conservatieve schatting van extra bezoekers voor het erotisch centrum komt uit op 1,5 miljoen extra vervoersbewegingen per jaar. Slechts een klein deel van het enorme te verwachten aantal bezoekers van het erotisch centrum gaat op basis van de ervaringen op De Wallen gebruik maken van de diensten van sekswerkers. Het is zeer de vraag wat de andere overgrote meerderheid gaat doen, maar dat er flinke overlast zal zijn staat vast, en dan met name buiten het centrum zelf. De monumentale NDSM-loodsen en het omvangrijke en onoverzichtelijke gebied rondom de Docklandsplot waar nu kunstenaars, ambachtelijke bedrijven en mooie horecabedrijven gevestigd zijn, worden een potentiële uitvalsbasis voor zaken die in het erotisch centrum niet worden getolereerd. Denk aan drugshandel en illegale prostitutie. In het bestemmingsplan is bovendien voorzien in een parkeergarage, die zeer noodzakelijk is voor bestaande en toekomstige activiteiten op de NDSM-werf. Ook een dergelijke garage vormt een onvermijdelijke plek voor illegale activiteiten.

Na decennia van neergang is Noord gestaag en succesvol bezig aan een sociaal-maatschappelijke opmars, waarbij ook – met de inzet van de gemeente, bewoners, scholen, bedrijven en culturele organisaties – de veiligheid is toegenomen. Het stadsdeel is met vereende krachten bezig om van een kwetsbaar gebied te transformeren naar een veilige omgeving voor iedereen. Zo komen er naast de bestaande scholen en opleidingen, twee nieuwe basisscholen op het terrein. De investering in een omgeving waarin jongeren kunnen groeien en zich ontwikkelen wordt tenietgedaan door de komst van een erotisch centrum.

4          Impact op bereikbaarheid en parkeren

De huidige veerponten naar Noord zitten veelal vol en varen ’s nachts niet. De NDSM is niet multimodaal ontsloten, zoals geëist wordt in de gemeentelijke locatieonderzoeken naar een erotisch centrum. Veel van de – jonge en oudere – bewoners van de NDSM-werf en Noord die gebruikmaken van de pont als dagelijks vervoermiddel, zullen de komst van enorme aantallen bezoekers voor het erotisch centrum via de pont – voor hun een belangrijke verbinding met de stad – als onveilig gaan ervaren. Daar komt bij dat de parkeerdruk in het gebied, waar nu al onvoldoende parkeerplaatsen zijn, aanzienlijk zal toenemen

5          Negatieve impact van opstelling stadsbestuur

De gemeente gaat voorbij aan de onvermijdelijk negatieve impact die de komst van het centrum gaat hebben voor alle betrokkenen op de NDSM-werf. Negatieve impact die nota bene door de gemeente zelf in verschillende rapporten wordt bevestigd. Ook lijkt het de gemeente niet te deren dat de komst van een erotisch centrum onvermijdelijk gaat zorgen voor een stagnatie in de ontwikkeling van NDSM. Dat heeft onder meer gevolgen voor de bouw van nieuwe woningen en de keuze van scholen en ondernemers om zich te vestigen in dit nieuwe gebied met een prachtige historie. Een kwalijke zaak in een tijd van grote woningnood.

Samenvattend
In bovenstaande overwegingen vertolken wij de vrees en zorgen van een hele grote groep Amsterdammers die trots is op de NDSM-werf en daar in veel gevallen graag hun kinderen veilig en kansrijk zien opgroeien. De komst van een erotisch centrum gooit die droom in duigen.

Namens een ‘collectief’ van de volgende partijen:
Altera Vastgoed
Bouwinvest
Bureau Zuidema
DW Property
G&S& / VolkerWessels
Hines Netherlands
Klein Amsterdam (school)
Museum STRAAT
Patrizia
ROC Top
Rovobel b.v.
Stichting NDSM
Treffer Uitzendbureau

Namens de bewoners:
Mark van Itterson, voorzitter VVE Pontkade toren I
Bart Penris, voorzitter VVE Binnendok