INTERVIEW – Een tuin die zoemt van het leven

Merlijn Hoenekamp, senior landschapsontwerper bij Donker Design, gelooft in de kracht van groen. Samen met zijn collega’s ontwierp hij onder andere de binnentuin van Nautisch NDSM. Wat inspireerde hem? En wat kunnen toekomstige bewoners van deze tuin verwachten?

De eerste indruk

“Zo’n zes jaar geleden kwam ik hier voor het eerst. Het was zomer, maar het regende pijpenstelen,” vertelt Merlijn. “Het karakter van de NDSM-werf was daardoor meteen heel helder: rauw, industrieel. Op veel plekken zag ik ruwe materialen, zoals staal en beton. Dat bracht mij gelijk op ideeën voor de inrichting van de toekomstige tuinen.’’

Een van de projecten waar Merlijn de afgelopen tijd aan meewerkte is de binnentuin van Nautisch NDSM. “Nautisch NDSM bestaat uit zes heel architectonische gebouwen die allemaal een eigen karakter hebben. We hebben nog even getwijfeld om verschillende tuinen te maken, passend bij de gebouwen. Maar uiteindelijk kozen we voor één gemeenschappelijke binnentuin voor alle bewoners. Zo konden we de ruimte tussen de gebouwen optimaal benutten.”

Geen aangeharkte siertuin, maar weelderige natuurtuin

De landschapsontwerpers van Donker Design waren het snel eens over het soort tuin dat hier moest komen. “We wilden de ongedwongen sfeer die op de werf hangt de tuin intrekken. Een nette, aangeharkte siertuin vonden wij niet passen bij de NDSM. Een weelderige tuin waarin de natuur lekker zijn gang kan gaan wel. Tegelijkertijd vormt dit een mooi contrast met de strakke architectuur van Nautisch NDSM.”

In de tuin komen veel hoge grassen, kruiden en kleurrijke bloemen. “Een beetje zoals in een weiland. Tussen het groen kunnen kleine dieren straks goed schuilen. En diverse insecten, waarvan bijen en vlinders de bekendste zijn, vinden er voedsel. Zo willen we biodiversiteitsverlies tegengaan.” Sommige delen in de tuin liggen wat hoger. “Op deze glooiingen planten we struiken en heesters. Van de bomen die we planten zijn er een aantal het hele jaar door groen, het krentenboompje bloeit in het voorjaar en geeft vruchten in het najaar. Daarmee treken we ook vogels naar de tuin.”

In het tuinontwerp is ook rekening gehouden met het veranderende klimaat. “Als we met hitte kampen, biedt zo’n groene tuin verkoeling in de stad. Hiernaast hebben we ook te maken met steeds meer en extremere neerslag. In de daktuin kan het water wegzakken in de grond en is dan later weer beschikbaar voor de planten. Zo willen we wateroverlast tegengaan.”

De werf als inspiratiebron

Het vele beton en staal dat Merlijn zag tijdens zijn eerste bezoek aan de NDSM, was een inspiratiebron voor de inrichting van de tuin. “Op NDSM is alles functioneel. De ruimte is rechtlijnig opgezet. In de tuin bestaat de hoofdstructuur van de wandelpaden uit grote, verspringende betonplaten. Door het groene landschap lopen kleinere struinpaadjes om de toegankelijkheid en de tuinbeleving te vergroten.” Een aantal appartementen heeft een privéterras dat grenst aan de gemeenschappelijke binnentuin. “Deze terrassen krijgen een wintergroene haag met daaromheen een rand van cortenstaal.” Ook leuk: oude dukdalven vormen straks de zitjes in de tuin. Dit zijn robuuste, houten palen waar boten aan vast kunnen worden gemaakt.

Een fijne plek voor toekomstige bewoners

In het ontwerp is gekeken hoe de tuin voor de toekomstige bewoners van echte toegevoegde waarde kan zijn. En hoe zij de tuin vanuit hun woning beleven. “We kozen voor een tuin die meebeweegt met de seizoenen. Als je door het raam naar beneden kijkt, zie je de tuin in het voorjaar geel en paars kleuren van de bloemen. En in het najaar worden de groene klimplanten op de gevels prachtig oranje.”

Uiteraard hoopt Merlijn dat het niet alleen bij kijken blijft, maar dat de bewoners de tuin ook echt gaan gebruiken. “Ik zie voor me dat je bij mooi weer je koffie mee naar beneden neemt en ‘m daar opdrinkt. En dat kinderen naar de tuin komen om te spelen of een bosje wildbloemen te plukken.” In de tuin komen verschillende verblijfsplekken waar bewoners een boekje kunnen lezen of elkaar kunnen ontmoeten. “De tuin leent zich bijvoorbeeld goed voor een gezellige picknick met buren. Al met al zoemt deze tuin straks van het leven.”

Merlijn Hoenekamp

Merlijn Hoenekamp is senior tuin- en landschapsontwerper bij Donker Design, onderdeel van de Donker Groep. Samen met collega’s ontwierp hij de tuinen van Nautisch NDSM, BinnenDok, NoordBaak en de Pontkade I & II.