Stadsdeel Noord groeit. Er komen steeds meer bewoners én bezoekers. En veel van hen maken gebruik van de pont. Samen met het GVB zorgt gemeente Amsterdam dat er in 2024 meer ponten varen zodat iedereen prettig en veilig de oversteek kan maken.
Om de oversteek over het IJ te maken, van en naar Noord, is meer inzet van ponten nodig. Maar tegelijkertijd is er een groot schipperstekort. Daarom heeft de gemeente samen met het GVB gekeken hoe ze meer kunnen varen, zonder dat daar meer personeel voor nodig is. Met succes.
Vanaf 1 januari 2024 gaan sommige ponten vaker varen, en de Distelwegpont zal ook ’s avonds varen. In de zomervakantie zijn er minder ponten omdat het dan rustiger is. GVB wil 7 procent meer varen in 2024 dan in 2023.
Dit gaat er veranderen:
IJplein – Centraal Station: in het weekend vaart van 11.00 tot 18.00 uur een extra, tweede pont.
NDSM – Centraal Station: doordeweeks vaart er overdag een tweede pont. In het weekend vaart er vaker een derde pont.
NDSM – Centraal Station: in de nacht blijft de pont varen tot 02.05 uur (zondag tot en met donderdag) en tot 03.22 uur (vrijdag en zaterdag). Hiermee vervalt het nachtveer via de Pontsteiger.
Distelweg – Pontsteiger: doordeweeks vaart de pont door tot 23.00 uur in plaats van 19.30 uur.
NDSM – Pontsteiger: doordeweeks tussen 16.00 uur en 20.00 uur vaart hier een tweede pont. In de weekenden vaart tussen 11.00 en 18.00 uur een extra pont.
Sporenburg – Sluisbuurt: de Oostveer en Zeeburgereilandveer sluiten beter op elkaar aan dankzij aangepaste vaartijden.
Ontwikkelcombinatie G&S&/VolkerWessels Vastgoed heeft een nieuwe ontwikkellocatie op de NDSM-werf gekocht van Woonstichting Lieven de Key. Het plan heeft de naam IJ-loods gekregen en biedt ruimte voor wonen, werken en maatschappelijke voorzieningen. Dit project bevat ongeveer 350 koop- en huurwoningen, waaronder 10 eengezinswoningen met een eigen tuin. Zo’n type (loods)woning is nieuw op NDSM. De IJ-loods komt te liggen in het hart van de werf en bestaat straks uit twee woontorens, tien loodswoningen, kleinschalige woongebouwen, collectieve kassen, daktuinen en hofjes.
In november tekenden G&S& en VolkerWessels Vastgoed de overeenkomst om samen met Lieven de Key met de ontwikkeling van de IJ-loods te beginnen. Het project speelt met het grote aandeel sociale en middeldure huurwoningen in op de groeiende vraag naar betaalbare en duurzame woningen in Amsterdam. Woningcorporatie Lieven de Key is met ruim 400 woningen op de NDSM-werf geen onbekende speler in het gebied. Eelco Siersema van Lieven de Key: “Wij voegen in De IJ-Loods 104 sociale huurwoningen toe, vooral bedoeld voor woonstarters. Zo krijgen jongeren de kans om hun eerste stappen te zetten op de Amsterdamse woningmarkt.”
Nieuw type woning De eengezinskoopwoningen die onderdeel worden van de IJ-Loods zijn nieuw voor dit gedeelte van Amsterdam. Dat bevestigt ook Diko Ruit van G&S&: “Wij ontwikkelen op de NDSM-werf een nieuw stadsdistrict met ruimte voor wonen, werken en verblijven. Met eengezinswoningen aan de centrale binnenstraat van De IJ-Loods, voegen we een nieuwe categorie woningen toe. Ontspannen in je eigen tuin, met speelruimte voor de kinderen en grootstedelijke voorzieningen om de hoek.” Het moet een fijne plek worden voor gezinnen die in de stad willen blijven wonen. De woningen krijgen ongeveer 90 vierkante meter leefruimte en een tuin van ongeveer 30 vierkante meter.
Thuiskomen in de stad De IJ-Loods wordt ontworpen door Christoph Kohl Stadtplaner Architekten (CKSA) uit Berlijn. Het project is zorgvuldig ontworpen met diverse woningtypes en huur- en koopappartementen en spreekt daarmee een gevarieerde doelgroep aan. Ook komt er ruimte voor functies zoals een kinderdagverblijf of een zorgcentrum, waarmee de aandacht uitgaat naar het creëren van een leefomgeving voor jonge gezinnen en ouderen die zorg nodig hebben. De nadruk van De IJ-loods komt te liggen op het gevoel van geborgenheid en herkenning. Marcel Schipper van VolkerWessels Vastgoed zegt erover: “Door toevoeging van een informele steeg, collectieve daktuinen, binnenhoven en kassen dragen we niet alleen bij aan een groene omgeving, maar stimuleren we ook sociale interactie.”
Mobiliteit en bereikbaarheid Als aanvulling op het woonaanbod heeft het project twee fietsenstallingen met ruimte voor in totaal 900 fietsen. Ook komt er onder de IJ-Loods een verdiepte parkeergarage, die plaats biedt aan ongeveer 80 auto’s.
Vanaf vandaag kunnen bewoners en bezoekers op NDSM hun auto parkeren in de nieuwe NDSM Parking. Er is plek voor 525 auto’s! Je herkent het opvallende parkeergebouw direct door de semi-transparante gevel met ‘gouden’ uitstraling. De ingang van de parkeergarage vind je aan de Mt. Lincolnweg 31. Naar verwachting kun je er in de toekomst ook deelauto’s boeken, wat goed past bij het autoluwe karakter van de NDSM-werf. Ontdek alle tarieven en abonnementen op de website van Apcoa.
Sinds het voorjaar van 2023 zijn de 107 woningen in BinnenDok opgeleverd. De bewoners ontmoeten elkaar in de gezellige besloten daktuin, die op het parkeergebouw is aangelegd. Met deze bijzondere functie, draagt BinnenDok bij aan het versterken van de biodiversiteit op de werf en het beperken van hittestress. Aan de NDSM-straat is deze zomer een trainingslocatie van Bureau Zuidema geopend. Binnenkort openen Treffer Uitzendbureau en Bianca Vink Extensions Artist ook hun deuren.
Waar vroeger schepen te water werden gelaten in het IJ, werd op donderdag 26 oktober samen met alle kopers en partners de start van de bouw van ons woningbouwproject NoordBaak gevierd. Na de spectaculaire val in het water onthulden stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Noord, Brahim Abid, en directeur Diko Ruit van G&S& (de ontwikkelaar van onze woningbouwprojecten) het kunstwerk ‘MEET ME AT THE LIGHTHOUSE’ (Klaas Lageweg), dat straks een centrale plek in het gebouw krijgt.
NoordBaak bestaat uit vier woongebouwen, een levendige binnentuin, parkeervoorzieningen en commerciële voorzieningen in de plint. Met de directe ligging aan het IJ heeft NoordBaak een unieke locatie binnen de NDSM-werf. Door de snelle verkoop van alle 71 koopappartementen en de succesvolle verkoop van de huurwoningen aan Wooncorporatie Lieven de Key kon Kondor Wessels Amsterdam direct na de zomer starten met de bouw. In 2026 ontvangen alle kopers de sleutel van hun nieuwe woning. Aan alle kopers van de woongebouwen De Groote Kaap en De Kleine Kaap en Woonstichting Lieven de Key: Welkom aan boord! 🚢 🏠
Hoera, alle 71 koopappartementen in De Groote Kaap en De Kleine Kaap in project NoordBaak zijn verkocht! Vanaf start verkoop in mei meldden zich in recordtijd meer dan 1.000 belangstellenden. NoordBaak bleek een buitengewone aantrekkingskracht te hebben op (jonge) starters, stellen en gezinnen, die op zoek zijn naar modern wooncomfort aan het IJ.
De aannemer is intussen gestart met de eerste bouwactiviteiten. In Q1 van 2026 wordt NoordBaak (prognose) opgeleverd.
Met project Buurtverbinders willen broedplaats Treehouse NDSM en kook-collectief Tuindorp Deli-cious de historische verbinding tussen de NDSM-werf en de bewoners van Tuindorp-Oostzaan opnieuw tot leven brengen. Vorig jaar dienden zij hun plan in bij de gemeente en kregen ze voldoende stemmen en het bijbehorende buurtbudget vanuit de gemeente. Dit jaar gingen ze echt van start. Adriaan, een van de oprichters van Treehouse NDSM, deelt zijn ervaringen.
Treehouse NDSM begon in 2005 in de scheepsbouwloods en creëerde later hun eigen plek met omgebouwde oude containers tot ateliers. Je herkent ze direct, de kleurrijke zeecontainers op het NDSM-Plein die worden verhuurd aan allerlei kunstenaars. “In onze missie staat expliciet dat we geen geïsoleerde kunstbubbel willen zijn. Bij onze evenementen is iedereen welkom. Maar in het betrekken van bewoners uit de oude buurten steken we graag extra moeite,” vertelt Adriaan.
Over Buurtverbinders
Het project Buurtverbinders ontstond al vrij snel toen Rhea van Tuindorp Deli-cious aanklopte bij Treehouse NDSM met het idee om de historische verbinding tussen de NDSM-werf en de bewoners van Tuindorp-Oostzaan te heractiveren. “Samen werkten we aan de uitwerking en het schrijven van de aanvraag en begroting. In ons voorstel werken kunstenaars samen met de bewoners aan kunstprojecten, om de buurt mooier en leuker te maken. De resultaten worden iedere keer tentoongesteld in de buurt, vergezeld van lekker eten van Tuindorp Deli-cious”, aldus Adriaan.
Kunst met een betekenis
“Over het algemeen willen onze huurders (kunstenaars in Treehouse) heel graag iets doen met de buurt. Toen zij een projectvoorstel konden doen voor Buurtverbinders, kwamen er meer dan 15 ideeën binnen. Een deel daarvan woont zelf in de buurt. Uiteindelijk werden er 4 kunstenaars geselecteerd om hun project met de wijk uit te voeren. Zo ontstond er een muurschildering op de dichtgetimmerde viswinkel op het Zonneplein en ging schilder Marius op zoek naar herinneringen en verhalen over de NDSM-werf. Ook konden mensen hun favoriete plek in Tuindorp-Oostzaan indienen, waarmee illustrator Rachelle nu een plattegrond maakt door de ogen van de mensen die er wonen. Het vierde project loopt op dit moment nog: er is een lied in de maak over Tuindorp-Oostzaan en NDSM.”
In contact met de buurt
Adriaan vertelt dat hij wist dat ze de bewoners van NDSM en Tuindorp-Oostzaan (nog) niet via hun eigen sociale kanalen gingen bereiken. “Hopelijk gaat dat door dit soort projecten wel groeien”, zegt Adriaan. Voor nu moesten ze het van offline middelen hebben. Ze hebben huis-aan-huis geflyerd, posters opgehangen bij ondernemers en ingespeeld op bestaande appgroepen. Ook de mond-tot-mondreclame van Tuindorp Deli-cious speelde een belangrijke rol.
Feestelijke afsluiting
Op 30 september van 15.00 tot 20.00 uur staat er een feestelijke bijeenkomst gepland op het Zonneplein. Hier worden alle resultaten van de projecten – van muurschildering tot een levensgrote kaart – tentoongesteld en het lied gezongen door buurtbewoners. Daarnaast is het de bedoeling dat het ook gewoon een buurtfeestje wordt, waar iedereen kan komen kijken. Er is muziek en Tuindorp Deli-cious verzorgt wederom de catering. En het blijft niet bij dit project. Als het aan de initiatiefnemers ligt, volgen er de komende jaren meer projecten om de banden tussen NDSM met de oude wijken van Noord structureel te versterken. Dat vraagt namelijk om een langdurige betrokkenheid.
Projectontwikkelaar G&S& en wethouder Reinier van Dantzig van de gemeente Amsterdam hebben een exclusiviteitsovereenkomst ondertekend die het startsein geeft voor de ontwikkeling van een nieuw project: BuurtHaven. Het project heeft een maatschappelijke woonfunctie. Want het brengt maar liefst 200 sociale en eeuwigdurende middenhuurwoningen naar NDSM.
BuurtHaven ligt in de NDSM-straat, een steenworp verwijderd van het IJ en het gezondheidscentrum NDSM. De appartementen worden gelijk verdeeld tussen het sociale- en eeuwigdurende middenhuursegment. Minstens 50 appartementen worden speciaal gereserveerd voor vitale ouderen. De ouderenwoningen worden verspreid over het project, zodat er een mix van leeftijden door elkaar heen komt te wonen. Naast woningen heeft BuurtHaven ook ongeveer 1.685 vierkante meter aan commerciële ruimtes, met als ambitie om het sociale hart van de omgeving te worden. Het is van belang dat bewoners elkaar informeel kunnen ontmoeten. Daarom heeft het project met een buurtkamer en een gezamenlijke binnentuin ruimte voor ondersteunende maatschappelijke activiteiten. Voor bewoners én voor de buurt.
BuurtHaven biedt een antwoord op de grote vraag naar betaalbare woningen in het sociale en middenhuursegment. Wethouder Reinier van Dantzig is verheugd over deze ontwikkeling: “Dit is mooi nieuws voor onze stad. In een lastige markt met grote uitdagingen kunnen we door een samenwerking als deze toch vasthouden aan onze ambities om de stad te verrijken met betaalbare en duurzame appartementen.”
Duurzame ambities
Het project heeft als ambitie om te voldoen aan de eisen voor Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG), die voortvloeien uit het Energieakkoord voor duurzame groei. Natuurinclusiviteit, circulariteit en klimaatadaptiviteit spelen ook een cruciale rol in het ontwerp. Zo zal BuurtHaven worden voorzien van een gebieds hWKO-centrale, die duurzame warmte en koude levert aan zowel dit project als toekomstige projecten op de NDSM-werf. Bovendien wordt er gekeken hoe lokale diersoorten een comfortabele plek kunnen krijgen binnen het project.
Een sociaal-maatschappelijk plan
De buurtkamer moet bewoners, instanties en andere mensen met elkaar verbinden, zodat die elkaar kunnen helpen. Het is de bedoeling om daarmee bij te dragen aan de leefbaarheid in de wijk. Basisschool Klein Amsterdam verhuist ook van de huidige locatie de Bongerd in Noord naar het nieuwe BuurtHaven, samen met een kinderdagverblijf, een BSO en een gymzaal. Met de programmering van de buurtkamer hopen de initiatiefnemers sociale contacten te bevorderen en sociaal isolement te voorkomen. G&S&-directeur Diko Ruit: “Met een substantieel aantal seniorenwoningen voegen we een nieuwe doelgroep toe aan NDSM. Door de ouderenwoningen te verspreiden, in plaats van ze te clusteren, versterken we de interactie tussen de bewoners van de werf. Ook hopen we de doorstroming van ouderen in Noord te stimuleren.”
De historie van NDSM
BuurtHaven komt te liggen in een uniek gebied met een rijke historie. Ruit: “Hier lag ooit een van de grootste scheepswerven ter wereld. De Baanderij – de voormalige kantine die nu nog in gebruik is als kantoor – was vroeger een soort buurtkamer voor de medewerkers van de scheepswerf. Deze inspiratie hebben we meegenomen in het plan. Om het historische en sociale karakter van NDSM te behouden hebben we bewust gekozen voor Workshop Architecten uit Amsterdam-Noord.”
We kunnen nu al uitkijken naar de eerste paal, want die gaat naar verwachting medio 2025 de grond in.
De 136 woningen die voor betaalbare verhuur bestemd zijn in het nieuwbouwproject NoordBaak, zijn aangekocht door woonstichting Lieven de Key. Op vastgoedbeurs Provada tekenden zij een koopovereenkomst met ontwikkelaar G&S&. De woningen hebben uitzicht over het IJ, Amsterdam Marina en de werf en worden begin 2026 opgeleverd.
Toegankelijke woningen
Lieven de Key koopt daarmee 106 sociale huurwoningen – waarvan er vijf zijn bestemd zijn voor rolstoelgebruikers – en 30 middeldure huurwoningen. De toekomstige appartementen variëren in grootte van 45 tot 98 vierkante meter en hebben allemaal hun eigen buitenruimte. Ook hebben bewoners in de toekomst toegang tot een mooie gezamenlijke binnentuin. Met de aankoop van de huurwoningen wil Lieven de Key bijdragen aan de ambitie om Amsterdam toegankelijker te maken voor starters en woningzoekende met een kleinere beurs.
Een levendig stadsdistrict
NDSM heeft een rijke geschiedenis als voormalige scheepswerf en ontwikkelt zich snel tot levendige stadswijk. G&S& heeft een duidelijke visie voor het gebied en wil bouwen voor mensen die hier hun thuis willen creëren. Tot 2030 zullen ongeveer 5.000 huur- en koopwoningen worden gerealiseerd, samen met bedrijven, winkels en culturele voorzieningen.
De bouw van NoordBaak begint naar verwachting in september 2023 en de oplevering staat gepland in het eerste kwartaal van 2026. Naar verwachting gaan de woningen van Lieven de Key enkele maanden voor oplevering in verhuur. Meer informatie over de inschrijving hiervoor volgt later.
Ruud van der Sluis, een zeer bekend gezicht op NDSM, ontving op 26 april een koninklijke onderscheiding voor zijn werk bij Stichting NDSM-Herleeft. Ruud is niet alleen in het oprichtingsjaar van de werf geboren (in 1946), maar is ook opgegroeid mét de werf. Hier kwam hij als kind – illegaal – spelen en later, net als vele andere familieleden, ook werken. Van jongs af aan verzamelde hij items die iets met schepen, de werf, water en de haven te maken hadden. Op 55 jarige leeftijd heeft Ruud diezelfde passie weer nieuw leven ingeblazen. Dankzij oud-werknemers, het internet en een wekelijks bezoek aan de werf groeide zijn verzamelingscollectie opnieuw. Dit heeft geresulteerd in een website, vervolgens een projectgroep, welke in 2013 een stichting is geworden; Stichting NDSM-Herleeft, en een locatie op de werf.
De collectie
In ‘De Blauwdruk’ op de werf is van alles te zien uit de tijd dat de NDSM nog een bruisende scheepswerf was. Denk aan voorwerpen, zoals gereedschap, scheepsmodellen, drukwerk, documenten, persoonlijke bescheiden, personeelsinformatie, memorabilia, bouwtekeningen en foto’s. Ruud, of zijn collega’s, geven hier ook presentaties over aan scholen. Ben je nieuwsgierig geworden naar wat Ruud en zijn collega’s in de loop der jaren allemaal verzameld hebben? Of heb je zin in een goed gesprek over de werf? De Blauwdruk is op afspraak geopend en biedt ook rondleidingen over het oostelijk deel van het NDSM-terrein aan. Je kunt een afspraak maken door een mail te sturen naar Ans Barning, via ansbarning@kpnmail.nl of te bellen naar 06-58887273.
Een nieuw onderkomen
Niet alleen het koningshuis, maar ook wij zijn Ruud dankbaar voor zijn inzet en bijdrage aan het documenteren en behouden van de NDSM cultuurhistorie. We zijn daarom ook bezig met het vinden van een grotere en meer prominente locatie op de werf voor Stichting NDSM-Herleeft. Zodat meer buurtbewoners en algemeen geïnteresseerden de collectie kunnen bewonderen.
Workshop
Heb jij ook bijzondere herinneringen aan de NDSM van toen of nu? Op 3 juni, 8 & 15 juli nodigt kunstenaar Marius van Zandwijk alle buurtbewoners uit om die herinneringen in beeld te brengen en organiseert hier gratis teken- en schilderworkshops voor. Een gezellige middag voor buurtbewoners om elkaar te ontmoeten en samen een heerlijke lunch te nuttigen! De resulterende schilderijen zullen deel uitmaken van een kleine tentoonstelling. Voor materialen wordt gezorgd en teken- of schilderervaring is niet nodig. Wil jij ook bijdragen aan de cultuurhistorie van NDSM? Stuur voor deelname een mail naar: mvz_denhaag@hotmail.com.
Na 2,5 jaar uitkijken naar dit moment, is het voor de kopers tijd voor de oplevering van hun nieuwe woning in BinnenDok. In het gebouw aan de NDSM-straat woon je op loopafstand van de veerpont, de gezellige horeca en de jachthaven. 77 huishoudens trekken deze maand in hun nieuwe stulpje en wij kijken mee bij de sleuteloverdracht van drie kersverse werfbewoners.
Een van die bewoners is Manon, die haar woonplaats Heemstede verruilt voor de NDSM-werf. Heel wat anders, want ze woonde hiervoor in een karakteristiek oud huurpand. “Ik was op zoek naar iets anders dan mijn tijdelijke woning. Maar door de overspannen huizenmarkt was het lastig om iets te vinden dat aan mijn wensen voldeed. Een vriendin wees me op de nieuwbouwprojecten op NDSM, en het sprak me meteen aan. Ik kende de wijk al van mijn werk bij een woningbouwvereniging en had altijd al een zwak voor de charmes van Noord.”
Terug naar de hoofdstad
Over terugverhuizen naar Amsterdam heeft Manon wel even getwijfeld. Een aantal jaar geleden woonde ze in Amsterdam-West, maar daar zag ze de stad niet altijd op een positieve manier ontwikkelen. Toen ze ouder werd, kreeg ze minder zin in die drukte. “NDSM is uniek: het is Amsterdam, maar ook weer niet. Het rauwe en de haven maken het echt een bijzondere plek. Ook vind ik de mix van jonge en oude mensen heel tof. Op NDSM krijg ik een stukje anonimiteit en word ik niet overspoeld met toeristen.”
Eerste bezoekje
Het eerste bezoek aan NDSM was voor Manon meteen raak. Na een rondje over de werf zat ze vol energie. “Het was een gevoelskwestie. Ik dacht: hier ga ik m’n plek wel vinden! Ik viel voor het rauwe randje, net als in Berlijn, en ook het water en de uitweidmogelijkheden speelden mee. Het leeft gewoon!” Het gloednieuwe appartement ligt op de veertiende verdieping. Vanuit haar raam kijkt Manon prachtig uit over de haven. “Aan de ene kant wil ik graag dit uitzicht behouden,” benoemt ze . “Maar door de woningnood mag er nog best wel wat gebouwd worden. En de plannen die er nu liggen zijn gelukkig erg mooi. Ik krijg meteen zin om meer van de werf te ontdekken.”
We vetrekken naar de dertiende verdieping. Dit is vanaf vandaag de nieuwe woning van Allard en Bianca. Hiervoor woonden ze ook al in Amsterdam-Noord én op hoogte. Maar toen ze hoorden van BinnenDok – dichterbij de reuring en uitzicht over het water – waren ze meteen enthousiast. “In eerste instantie was alles al vol. Maar gelukkig kregen we later toch bericht dat we in aanmerking kwamen,” vertelt Bianca. Op het uitzicht hoeft het koppel gelukkig niet in te leveren. Dat was voor hen een vereiste. “Je ziet dat BinnenDok een stuk ruimer is opgezet dan ons vorige gebouw. De plafonds en de ramen zijn hoger, waardoor we op de dertiende verdieping geweldig uitzicht hebben. Het voelt gewoon heel licht en ruimtelijk. Ik zie mezelf al elke avond genieten van de lichten en de bootjes.”
Ongedwongen sfeer
Het uitzicht is niet het enige waar Allard en Bianca meteen enthousiast van werden. Samen met hun zoon gingen ze al regelmatig de horeca van NDSM af, zoals Loetje, Pllek en Cannibale Royale. “De sfeer is hier zo gezellig en onbevangen! NDSM is ongedwongen en heeft een heel gemêleerd publiek. Ik hoef zelf bijvoorbeeld niet per se naar een festival. Daar heb ik de leeftijd niet meer voor. Maar ik geniet wel van al die mensen.”
